Böyle erkeklik olmaz olsun
Pippa Bacca'nın öldürülüşünü protesto edenler arasında siyah duvaklar takarak, bu ülkede 'Biz erkek değiliz' diyebilen bir grup erkek de vardı. Platformun sözcüsü Yavuz Atan, toplu öfkelerini dile getirdi
26/04/2008
AYŞEGÜL OĞUZ
Geçen cumartesi günü İstiklal Caddesi'nde Galatasaray Lisesi önünde toplanan kalabalıktan, hiç alışık olmadığımız, hatta hiç duymadığımız bir slogan yükseldi: 'Biz erkek değiliz!' Kara duvaklı bu erkekler, Pippa Bacca'nın öldürülüşünü lanetlemek için sokaktaydı. Kadınların da katılımcı olarak desteklediği bu sıra dışı eylemin sahipleri, "Bu, erkek ikiyüzlülüğünü ortaya çıkaran bir olay olarak uyardı bizi. Bildiride de belirttiğimiz gibi, ikiyüzlülük derken kendimizi dışında tutmuyoruz. Sessiz kalmamız, diğerleri kadar olmasa da bizim de ikiyüzlü olduğumuzu, yüzleşmemiz gerektiğini düşündürttü" diyerek çuvaldızı kendilerine de batırıyordu. 'Biz Erkek Değiliz Platformu' olarak da anılmaya başlayan grubun sözcüsü Yavuz Atan'la buluştuk, bu 'erkek' eylemin aslını astarını konuştuk.
Pippa Bacca'nın öldürüldüğünü duyduğunuz an ne hissettiniz?
Öldürüldüğü günün akşamında bir vicdani retçi arkadaşımız için dayanışma partisi yapıyorduk. O gün gazete okumamıştım, sabaha karşı Bacca'nın ölüm haberiyle karşılaştım; o gece hiç uyumadım. Sabah olur olmaz da birkaç arkadaşımı aramaya başladım. Önce kadın arkadaşlarımı arayıp tepkimi ifade ettim. Pippa'yla ilgili kadın grupları zaten birçok eylem yapar, sahiplenir ama biz neden tepki göstermiyoruz diye düşünmeye başladım. Tanıdığım insanları aradım. Bir-iki gün kendi aramızda konuştuk, daha şekillenmemişti, ama kendi çevremizde duyurduğumuz için orada tartışmalar başladı. Kimi erkek arkadaşlar 'Utancımızı mı ifade edeceğiz? Biz zaten kendimizi böyle tanımlamıyoruz, niye utancımızı ifade edelim!' derken, kimi kadın arkadaşlar da iten cümleler kurdu, 'Bu mevzuda erkeklerin yapabileceği tek eylem var: Susup sözü kadınlara bırakmak' gibi. Şöyle düşündük yine de; 'Sakin olalım, biz kendimizi ifade edince bu tepkiler bitecektir, derdimizi anlatınca iyi bir şey yaptığımızı görecekler. Hatta kadınlar bizi sokakta görünce algıları, bakışları değişecektir.' Eylemin adını 'Biz erkek değiliz' koyunca da ortalık biraz sakinleşti.
Duvak takıp eylem yapma fikri nasıl oluştu?
Önce kara gelinlik giyelim diye bir fikir çıktı, bunun teknik olarak zor ve geciktirici bir eylem olacağını düşündük. Sonuçta duvakta karar kıldık. Bazı feminist arkadaşlarımızdan hâlâ tepki geliyor, duvak sembolünün bu tepkiye uygun olmadığı düşünüyorlar. Bizse uygun gördük, daha doğrusu ona alternatif olacak başka fikir gelmedi aklımıza. Bazı arkadaşlarımıza ise sivri geldi. Aramızda şunu konuştuk: 'Kadınlar zaten saldırıya uğruyor, bu sembolü taşıdığımız bize de olacaksa olsun'. Duvak, bir sembol diye de taksanız, düşünme biçiminizi etkiliyor.
Duvak takma konusunda tereddüt edenler erkekler oldu mu?
İlk toplantılarda kimler ister diye soruyordum. Çünkü kumaş alınacak, hazırlık yapılacak, sayıya ihtiyaç var. Bir-iki kişi dışında 'Ben takarım' diyen olmadı. 50-60 civarında erkek katıldı. Toplamda 300 kadar kişi vardı. Ama çok uzun süredir İstiklal Caddesi'ndeki vatandaşın da çok yoğun bir şekilde alkışladığı bir eylem görmemiştim. Sonuçta 12-13 duvak hazırladık, daha çoğunu yetiştiremeyince sembolik olarak bir grup erkek takmış olur diye düşündük. Duvakları kadın arkadaşlar hazırladı, çünkü bizim duvağa dair teknik bilgimiz yok! Birçoğumuza yine kadınlar bağladı. Kadınların desteği erkeklerin algısını değiştirdi, rahatlattı.
Size 'Biz erkek değiliz' cümlesini söyletecek kadar canınıza tak eden neydi? Utanç duygusuyla tarif edilebilir mi bu?
Orada yoğun bir utanç yaşadığımı söyleyemem, çünkü bunu yıllardır yaşıyoruz. Burada tartıştığımız toplumsal erkeklik rolü; biyolojik erkekliği tartışmıyoruz. Toplumsal erkeklik rolü, kadını ezdiği kadar bizi de eziyor. Son trajik olayda olduğu gibi, tecavüz bu ülkede çoğu insan tarafından cinsel bir eylem olarak algılanıyor.
Pippa Bacca'nın tecavüze uğramış diğer kurbanlardan farkı ne peki? Erkekler neden bu sözü şimdi söyleme gereği duydular?
Benim açımdan çok küçük bir fark var. Daha öncesinde de 'Niye biz bir şey yapmıyoruz' diye düşünüyordum. Pippa Bacca olayının bu kadar gündeme gelmesi belki bizi de etkiledi. Ama dürtükleyen başka şeyler de vardı. Bir amaç için yola çıkmış bir kadından bahsediyoruz, bu da önemliydi. Türkiye'de öldürülen kadınlar bir amaç için yola çıkmadıkları için, bu değersizdir anlamında söylemiyorum. Bizimki aslında, kendi sessizliğimize de yeter demek! Bunu başka bir olayda da yaşayabilirdik, bir yabancı olması özellikle etkilemedi. Bildiride de ifade ettik, yaklaşık bir ay önce 'Biz Avrupa'nın ahlaksızlığını almadık' diyen bir Başbakan var burada. Yabancı kadına bakış belli. Orada ifade ettiği erkek falan değil, iffete gönderme yapıyor.
'Biz erkek değiliz'den hoşlanmayan, tepki gösteren arkadaşlarınız oldu mu?
Bu cümlede de 'erkek' var diyenler oldu. Eleştirilere burun kıvırmıyoruz, çünkü refleks hareketlerde eksik gedik, heyecanla yapıldıkları için yeterince ifade edememe ya da yanlış ifade durumları olabilir. Eylemi gerçekleştirirken slogan atma biçimimiz çok erkekçeydi. Ama bunda şunun da etkisi var: Hem heyecanlı, hem de öfkeliydik. Bize biçilen role ve bizim cinsimizden birilerinin yaptıklarına tepki gösteriyorduk, çok da kontrollü değildik. Bu kadar heyecanlandığım bir-iki eylem hatırlarım. Kadınlara yakıştırılan, kadın iffetine gönderme yapan bir sembolle, bunu ters yüz ederek karşı çıkıyoruz.
Bundan sonra ne yapacaksınız?
Bir örgütlenme üzerinde tartışıp anlaşmadık. Zamana yayılacak bir dönüşüm faaliyeti bu. Şekli ne olur, nasıl olur bilmiyoruz şu anda. Ama erkekler olarak konuşacağız. Kadın grup ve örgütlerinden öğreneceğimiz çok şey var. İlla ki bize bir şeyler anlatmak isteyeceklerdir. Biz, bize biçilen rolleri reddediyoruz çünkü.
Pippa Bacca'nın öldürülüşünü protesto edenler arasında siyah duvaklar takarak, bu ülkede 'Biz erkek değiliz' diyebilen bir grup erkek de vardı. Platformun sözcüsü Yavuz Atan, toplu öfkelerini dile getirdi
26/04/2008
AYŞEGÜL OĞUZ
Geçen cumartesi günü İstiklal Caddesi'nde Galatasaray Lisesi önünde toplanan kalabalıktan, hiç alışık olmadığımız, hatta hiç duymadığımız bir slogan yükseldi: 'Biz erkek değiliz!' Kara duvaklı bu erkekler, Pippa Bacca'nın öldürülüşünü lanetlemek için sokaktaydı. Kadınların da katılımcı olarak desteklediği bu sıra dışı eylemin sahipleri, "Bu, erkek ikiyüzlülüğünü ortaya çıkaran bir olay olarak uyardı bizi. Bildiride de belirttiğimiz gibi, ikiyüzlülük derken kendimizi dışında tutmuyoruz. Sessiz kalmamız, diğerleri kadar olmasa da bizim de ikiyüzlü olduğumuzu, yüzleşmemiz gerektiğini düşündürttü" diyerek çuvaldızı kendilerine de batırıyordu. 'Biz Erkek Değiliz Platformu' olarak da anılmaya başlayan grubun sözcüsü Yavuz Atan'la buluştuk, bu 'erkek' eylemin aslını astarını konuştuk.
Pippa Bacca'nın öldürüldüğünü duyduğunuz an ne hissettiniz?
Öldürüldüğü günün akşamında bir vicdani retçi arkadaşımız için dayanışma partisi yapıyorduk. O gün gazete okumamıştım, sabaha karşı Bacca'nın ölüm haberiyle karşılaştım; o gece hiç uyumadım. Sabah olur olmaz da birkaç arkadaşımı aramaya başladım. Önce kadın arkadaşlarımı arayıp tepkimi ifade ettim. Pippa'yla ilgili kadın grupları zaten birçok eylem yapar, sahiplenir ama biz neden tepki göstermiyoruz diye düşünmeye başladım. Tanıdığım insanları aradım. Bir-iki gün kendi aramızda konuştuk, daha şekillenmemişti, ama kendi çevremizde duyurduğumuz için orada tartışmalar başladı. Kimi erkek arkadaşlar 'Utancımızı mı ifade edeceğiz? Biz zaten kendimizi böyle tanımlamıyoruz, niye utancımızı ifade edelim!' derken, kimi kadın arkadaşlar da iten cümleler kurdu, 'Bu mevzuda erkeklerin yapabileceği tek eylem var: Susup sözü kadınlara bırakmak' gibi. Şöyle düşündük yine de; 'Sakin olalım, biz kendimizi ifade edince bu tepkiler bitecektir, derdimizi anlatınca iyi bir şey yaptığımızı görecekler. Hatta kadınlar bizi sokakta görünce algıları, bakışları değişecektir.' Eylemin adını 'Biz erkek değiliz' koyunca da ortalık biraz sakinleşti.
Duvak takıp eylem yapma fikri nasıl oluştu?
Önce kara gelinlik giyelim diye bir fikir çıktı, bunun teknik olarak zor ve geciktirici bir eylem olacağını düşündük. Sonuçta duvakta karar kıldık. Bazı feminist arkadaşlarımızdan hâlâ tepki geliyor, duvak sembolünün bu tepkiye uygun olmadığı düşünüyorlar. Bizse uygun gördük, daha doğrusu ona alternatif olacak başka fikir gelmedi aklımıza. Bazı arkadaşlarımıza ise sivri geldi. Aramızda şunu konuştuk: 'Kadınlar zaten saldırıya uğruyor, bu sembolü taşıdığımız bize de olacaksa olsun'. Duvak, bir sembol diye de taksanız, düşünme biçiminizi etkiliyor.
Duvak takma konusunda tereddüt edenler erkekler oldu mu?
İlk toplantılarda kimler ister diye soruyordum. Çünkü kumaş alınacak, hazırlık yapılacak, sayıya ihtiyaç var. Bir-iki kişi dışında 'Ben takarım' diyen olmadı. 50-60 civarında erkek katıldı. Toplamda 300 kadar kişi vardı. Ama çok uzun süredir İstiklal Caddesi'ndeki vatandaşın da çok yoğun bir şekilde alkışladığı bir eylem görmemiştim. Sonuçta 12-13 duvak hazırladık, daha çoğunu yetiştiremeyince sembolik olarak bir grup erkek takmış olur diye düşündük. Duvakları kadın arkadaşlar hazırladı, çünkü bizim duvağa dair teknik bilgimiz yok! Birçoğumuza yine kadınlar bağladı. Kadınların desteği erkeklerin algısını değiştirdi, rahatlattı.
Size 'Biz erkek değiliz' cümlesini söyletecek kadar canınıza tak eden neydi? Utanç duygusuyla tarif edilebilir mi bu?
Orada yoğun bir utanç yaşadığımı söyleyemem, çünkü bunu yıllardır yaşıyoruz. Burada tartıştığımız toplumsal erkeklik rolü; biyolojik erkekliği tartışmıyoruz. Toplumsal erkeklik rolü, kadını ezdiği kadar bizi de eziyor. Son trajik olayda olduğu gibi, tecavüz bu ülkede çoğu insan tarafından cinsel bir eylem olarak algılanıyor.
Pippa Bacca'nın tecavüze uğramış diğer kurbanlardan farkı ne peki? Erkekler neden bu sözü şimdi söyleme gereği duydular?
Benim açımdan çok küçük bir fark var. Daha öncesinde de 'Niye biz bir şey yapmıyoruz' diye düşünüyordum. Pippa Bacca olayının bu kadar gündeme gelmesi belki bizi de etkiledi. Ama dürtükleyen başka şeyler de vardı. Bir amaç için yola çıkmış bir kadından bahsediyoruz, bu da önemliydi. Türkiye'de öldürülen kadınlar bir amaç için yola çıkmadıkları için, bu değersizdir anlamında söylemiyorum. Bizimki aslında, kendi sessizliğimize de yeter demek! Bunu başka bir olayda da yaşayabilirdik, bir yabancı olması özellikle etkilemedi. Bildiride de ifade ettik, yaklaşık bir ay önce 'Biz Avrupa'nın ahlaksızlığını almadık' diyen bir Başbakan var burada. Yabancı kadına bakış belli. Orada ifade ettiği erkek falan değil, iffete gönderme yapıyor.
'Biz erkek değiliz'den hoşlanmayan, tepki gösteren arkadaşlarınız oldu mu?
Bu cümlede de 'erkek' var diyenler oldu. Eleştirilere burun kıvırmıyoruz, çünkü refleks hareketlerde eksik gedik, heyecanla yapıldıkları için yeterince ifade edememe ya da yanlış ifade durumları olabilir. Eylemi gerçekleştirirken slogan atma biçimimiz çok erkekçeydi. Ama bunda şunun da etkisi var: Hem heyecanlı, hem de öfkeliydik. Bize biçilen role ve bizim cinsimizden birilerinin yaptıklarına tepki gösteriyorduk, çok da kontrollü değildik. Bu kadar heyecanlandığım bir-iki eylem hatırlarım. Kadınlara yakıştırılan, kadın iffetine gönderme yapan bir sembolle, bunu ters yüz ederek karşı çıkıyoruz.
Bundan sonra ne yapacaksınız?
Bir örgütlenme üzerinde tartışıp anlaşmadık. Zamana yayılacak bir dönüşüm faaliyeti bu. Şekli ne olur, nasıl olur bilmiyoruz şu anda. Ama erkekler olarak konuşacağız. Kadın grup ve örgütlerinden öğreneceğimiz çok şey var. İlla ki bize bir şeyler anlatmak isteyeceklerdir. Biz, bize biçilen rolleri reddediyoruz çünkü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder